Tại sao phải tự lưu ký Bitcoin?
Hôm qua, chúng tôi đã mua bitcoin từ các sàn giao dịch. Tuy nhiên, bitcoin mà bạn hiện đang giữ trên Coinbase về mặt kỹ thuật vẫn chưa phải là “của bạn”. Nếu ai đó hack tài khoản Coinbase của bạn (hoặc chính Coinbase), sẽ không có cách nào để lấy lại tiền của bạn hoặc truy tìm kẻ đã gây ra tội ác.
Ngay cả khi bạn không lo lắng về tin tặc, thì bản chất gốc của bitcoin là giúp bạn cố gắng giành lại quyền tự chủ; Xét cho cùng, nếu chính phủ có thể truy cập và thu giữ bitcoin của bạn vì nó nằm trên một sàn giao dịch tập trung, thì điều đó có làm mất đi mục đích của loại tài sản phi tập trung này không?
Thực sự sở hữu Bitcoin là như thế nào?
Để thực sự sở hữu và bảo vệ bitcoin của mình, bạn sẽ cần có bộ “private key” của riêng mình mà chỉ bạn mới có quyền truy cập, không giống như địa chỉ hóa đơn được chia sẻ công khai mà bạn sử dụng để nhận bitcoin.
Private key là gì?
Private key hay khóa riêng tư về cơ bản là mật khẩu rất phức tạp, được tạo ngẫu nhiên cho phép chúng ta tiếp cận bitcoin của mình và xác minh hoặc “ký duyệt” các giao dịch. Các khóa này sau đó được biểu diễn bằng “seed phrase” 12 hoặc 24 từ, cho phép chúng ta dễ dàng ghi lại, ghi nhớ và sao lưu các private key hơn.
Trên một sàn giao dịch như Coinbase, bitcoin của bạn được lưu trữ trong một “ví nóng”, nơi Coinbase sở hữu các khóa riêng tư của bạn. Bởi vì họ sở hữu chìa khóa của bạn, nếu họ bị tấn công, thì tất cả những người giữ bitcoin của họ trên đó cũng vậy.
Chỉ khi bạn có quyền kiểm soát các khóa riêng tư của mình, bạn mới có quyền kiểm soát an toàn đối với các giao dịch bitcoin của mình.
Tuy nhiên, hãy lưu ý rằng quyền tự quản lý có nghĩa là bạn có trách nhiệm giữ các cụm từ gốc này ở chế độ ngoại tuyến và ở một nơi an toàn mà bạn sẽ luôn có khả năng tiếp cận. Mặc dù có các phương pháp sao lưu seed phrase của bạn vào thẻ vật lý bằng thép không gỉ, nhưng việc lưu trữ nó trong trình quản lý mật khẩu trực tuyến không dễ dàng như vậy.
Nhiều người trong chúng ta đã nghe thấy tai ương của những người mất quyền truy cập hoặc quên seed phrase của họ, do đó mất quyền truy cập vào bitcoin trị giá hàng triệu đô la. Hãy để đây là một bài học cho tất cả chúng ta: Giữ cho seed phrase của bạn an toàn, bảo mật và có thể truy cập được.
Các phương pháp tự lưu ký dễ dàng
Trong phần này, chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn 2 phương pháp đơn giản để bạn có thể tự lưu ký Bitcoin của mình
1. Ví mềm
Có một số ví mềm mã nguồn mở cho người mới bắt đầu, chẳng hạn như Blue Wallet và Muun Wallet. Các phiên bản dành cho máy tính để bàn như Electrum cũng là một lựa chọn.
Mặc dù các ví này được kết nối với internet, chúng tạo ra một khóa riêng tư mới mà chỉ bạn mới có thể kiểm soát, đây là một bước tiến lớn so với các ví được lưu trữ trên sàn giao dịch.
Điều tuyệt vời khi có ví di động/máy tính là bạn có thể dễ dàng truy cập bitcoin của mình bất cứ lúc nào. Nhược điểm là nếu bạn không thực hiện các biện pháp bảo mật phù hợp, ai đó có quyền truy cập vào điện thoại hoặc máy tính của bạn cũng có thể có quyền truy cập vào ví bitcoin trực tuyến của bạn.
Mặc dù ví điện thoại di động tốt để sử dụng khi đang di chuyển, nhưng chúng không phải là ví an toàn nhất. Nếu bạn mới bắt đầu với số tiền nhỏ, ví mềm là một lựa chọn tuyệt vời, miễn phí.
May mắn thay, cũng có nhiều tùy chọn nâng cao hơn để tận dụng ví mềm của bạn làm ví “watch-only” tức là chỉ có thể xem, nơi chúng chỉ hoạt động như một giao diện người dùng cho kho lạnh của bạn nhưng không giữ khóa riêng tư của bạn. Điều này sẽ cho phép bạn tạo địa chỉ hóa đơn để nhận bitcoin, nhưng sẽ ngăn tin tặc chuyển bất kỳ thứ gì
2. Ví cứng
Ví phần cứng là hình thức lưu trữ lạnh ngoại tuyến đơn giản và phổ biến nhất. Các ví này chứa khóa cá nhân của bạn một cách an toàn và thường ở dạng thiết bị giống usb (những ví phổ biến bao gồm Ledger Nano S hoặc Coldcard). Bản thân các thiết bị được bảo vệ bằng mã PIN để khóa riêng tư của bạn vẫn an toàn ngay cả khi ví phần cứng của bạn bị đánh cắp.
Bởi vì phần cứng của bạn không được kết nối với Internet, nó được coi là “lạnh” và là một phương pháp lưu trữ khóa cá nhân an toàn hơn nhiều so với ví “nóng” trực tuyến. Các thiết bị vật lý này cho phép bạn truy cập bitcoin của mình một cách an toàn bằng cách lưu trữ các khóa riêng tư của bạn ngoại tuyến.
Đó là một quan niệm sai lầm phổ biến khi nghĩ rằng ví phần cứng của bạn “giữ” bitcoin của bạn – bitcoin của bạn sống trên chuỗi khối; ví phần cứng chỉ đơn thuần là một phương tiện lưu trữ và sử dụng khóa cá nhân của bạn để cho phép các giao dịch chuyển tiền. Mặc dù tin tặc có thể đoán mã pin của bạn để truy cập vào ví phần cứng của bạn, nhưng điều này rất khó xảy ra vì hầu hết các ví sẽ tự xóa sạch sau một vài lần đoán sai.
Nếu thiết bị vật lý này bị mất hoặc bị đánh cắp, bạn vẫn có thể khôi phục tiền của mình bằng ví phần cứng hoặc phần mềm mới, miễn là bạn có quyền truy cập vào cụm từ hạt giống hay seed phrases của mình.
Các biện pháp an ninh bổ sung
Ngoài việc rút bitcoin của bạn khỏi các sàn giao dịch, việc đảm bảo các cụm từ hạt giống hay seed phrases của bạn được bảo mật an toàn là điều quan trọng hàng đầu – đây là bản sao lưu duy nhất của bạn.
Nhiều người thích thực hiện các biện pháp bảo mật bổ sung bằng cách lưu trữ bản sao lưu các seed phrases của họ trong vault hoặc thiết lập các ví đa chữ ký hiện đại hơn, yêu cầu khóa cá nhân bổ sung để ủy quyền giao dịch.
Một lưu ý khác, hãy đề phòng những trò gian lận lừa đảo như ví phần cứng giả đang được những kẻ lừa đảo bán trên Amazon hoặc Ebay; luôn mua trực tiếp từ nhà sản xuất để đảm bảo rằng ví phần cứng của bạn là hàng thật.
Phần trước: Bitcoin nhập môn #13: Đầu tư vào Bitcoin
Phần tiếp: Bitcoin nhập môn #15: Tại sao Bitcoin thúc đẩy sản xuất năng lượng sạch?
