“Vậy thì ai kiểm soát Bitcoin?”
Đây là một trong những câu hỏi thường gặp ở “lính mới”. Theo một cách tự nhiên thì câu hỏi này nảy sinh như một biểu hiện của sự quan ngại: “Ai đứng trên đỉnh của kim tự tháp? Liệu đây có phải một chiêu trò lừa đảo khác?”
Câu trả lời đơn giản là: Bitcoin không bị kiểm soát bởi bất kỳ quốc gia, tổ chức, cá nhân nào! Nó hoàn toàn phi tập trung, nghĩa là không thể bị kiểm soát, bị tham nhũng – và đó là một điều vô cùng tuyệt vời.
Vậy tại sao chúng ta cần phi tập trung hóa?
Có lẽ khía cạnh quan trọng nhất của Bitcoin đó là phi tập trung hóa. Đó là điểm khác biệt chính yếu, tách biệt hoàn toàn Bitcoin ra khỏi hệ thống ngân hàng trung ương mà chúng ta đang (phải) sử dụng. Về cơ bản, hệ thống ngân hàng trên thế giới là tập trung bởi vì tiền tệ mà chúng ta đang sử dụng bị kiểm soát và ban phát bởi chính phủ. Chúng ta gọi nó là tiền “Fiat” – có nguồn gốc tiếng Latin nghĩa là: “Một sự quyết định của thẩm quyền”
Tiền fiat tập trung ví dụ như đồng đô la Mỹ (đơn vị tiền tệ dự trữ toàn cầu hiện giờ), ở trong một hệ thống tài chính vừa đá bóng vừa thổi còi, luật chơi có thể thay đổi bất cứ lúc nào. Bạn bị hệ thống ngân hàng lớn bòn rút bằng cách tính phí thấu chi, yêu cầu số dư tối thiểu, cho người khác vay tiền của bạn chỉ để trả cho bạn lãi suât hàng năm chưa đến 1%.
Các ngân hàng lớn ở Hoa Kỳ có sự cạnh tranh lành mạnh và do đó có các động lực để cung cấp các dịch vụ tốt hơn, tự do hơn cho người tiêu dùng,nhưng nhiều quốc gia trên thế giới không cung cấp đặc quyền này. Trên thực tế, nhiều ngân hàng ở những nước khác còn tính phí người tiêu dùng để giữ tiền của họ trong ngân hàng.
” Ủa đâu ra cái trò như cướp cạn vậy? Thế thà tôi cất tiền dưới gậm giường còn hơn”
Chuyện đùa nhưng thật, hàng tỷ người trên thế giới vẫn cất tiền trong nhà bởi vì họ không thể tiếp cận ngân hàng. Các dịch vụ tài chính tạo ra các rào cản đắt đỏ như phí, mức tối thiểu và các yêu cầu nhận dạng khiến cho mọi người không thể tham gia một cách công bằng. Ngoài ra, không phải ai cũng có quyền truy cập vào hệ thống ngân hàng trung ương được bảo đảm và an toàn; họ phải sử dụng ngân hàng do chính phủ chỉ định, bất kể nó có bất ổn hay tham nhũng đến đâu.
Giải pháp nào cho chúng ta?
Có một câu nói được truyền qua lại trong cộng đồng đó là: Bitcoin là giải pháp.
Bởi vì không ai điều khiển Bitcoin cả, và Bitcoin phục vụ tất cả mọi người. Thay vì có một người đứng đầu, thì Bitcoin Network dựa trên cơ chế đồng thuận của tất cả những người tham gia.
Không quan trọng bạn ở quốc gia nào hay chính phủ của bạn kiểm soát như thế nào – tài sản của bạn được bảo đảm bằng blockchain Bitcoin, và không một ai có đủ thẩm quyền và khả năng thay đổi điều đó. Mặc dù về mặt kỹ thuật, bitcoin có thể bị “tấn công” hoặc bị kiểm soát, nhưng chúng ta sẽ nói tới vấn đề này và lí giải tại sao nó sẽ không bao giờ xảy ra ở một phần sau.
Bitcoin là cơ hội để những người không có ngân hàng lưu trữ và gia tăng tài sản của họ một cách an toàn, nơi không ai không thể tiếp cận – và nó cũng chả thèm quan tâm đến điểm tín dụng của bạn.
Phi tập trung là quyền riêng tư
Trong ngân hàng truyền thống, bạn phải được phê duyệt dựa trên điểm tín dụng và giấy tờ tùy thân chính phủ cấp. Điều này khiến cho mọi người đều có nguy cơ bị lừa đảo; nếu ai đó đánh cắp danh tính của bạn, họ có thể mở thẻ tín dụng, tạo ra khoản nợ nhân danh bạn và phá hủy điểm tín dụng của bạn.
Với Bitcoin, sự tham gia của bạn không phụ thuộc vào danh tính của bạn. Bất kỳ ai và mọi người đều có thể tham gia ẩn danh, vì tên và dữ liệu cá nhân không liên can gì tới các giao dịch trên blockchain Bitcoin.
Mặc dù hầu hết các sàn giao dịch tiền điện tử (những nơi bạn có thể mua bitcoin) yêu cầu quy trình KYC, yêu cầu bạn xác minh danh tính của mình bằng ảnh tự chụp và ID ảnh, sau khi bạn lấy bitcoin ra khỏi sàn giao dịch về ví cá nhân, tất cả các giao dịch từ thời điểm đó trở đi đều là ẩn danh.
Ở những phần sau của series này, chúng tôi sẽ chỉ cho bạn cách bảo mật bitcoin của mình bằng cách chuyển nó ra khỏi các sàn giao dịch và đưa về các ví cá nhân của mình.
Tổng kết lại, không ai kiểm soát Bitcoin.Và Bitcoin cho phép bạn trở thành ngân hàng của chính mình và hoàn toàn kiểm soát tài sản của chính mình mà không cần sự giám sát của bất kỳ ai khác.
Phần trước: Bitcoin nhập môn #1: Magic Internet Money
Phần tiếp: Tiền tệ là gì?