Chủ tịch Fed đưa ra kế hoạch thận trọng để tăng lãi suất, chống lạm phát cao

Chủ tịch Fed Jerome Powell nói với các nhà lập pháp hôm thứ Tư rằng ngân hàng trung ương sẽ chuẩn bị một cách “cẩn thận” với việc tăng lãi suất khi mâu thuẩn chính trị giữa Nga và Ukraine bùng lên trong cuộc chiến với lạm phát. 

Trong lời khai trước Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện, người đứng đầu Fed cho biết ủy ban chính sách tiền tệ của ngân hàng đang có xu hướng tăng lãi suất trong hai tuần với lạm phát cao hơn mục tiêu đề ra.  

Powell thừa nhận rằng Fed đã hạn chế quyền lực đối với việc thiếu hụt nguồn cung khiến giá cả tăng cao, nhưng ông cho biết đã đến lúc ngân hàng phải chấm dứt chính sách “kích thích” với chi phí đi vay cao hơn. 

“Lạm phát quá cao, nhưng với tình hình hiện tại, chúng ta cần phải có những bước đi cẩn thận và nhanh chóng”, Powell nói.

Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC), ban điều hành của Fed chịu trách nhiệm thiết lập lãi suất, sẽ họp từ ngày 15 đến 16 tháng 3 và có khả năng sẽ công bố quyết định tăng lãi suất từ ​​mức gần bằng không.

Fed đã cắt giảm lãi suất xuống mức cơ bản từ 0 đến 0,25% vào tháng 3 năm 2020 khi nền kinh tế bắt đầu suy thoái trong bối cảnh đại dịch COVID-19 xuất hiện. Ngân hàng trung ương cũng đã mua hàng nghìn tỷ đô la trái phiếu để giữ cho thị trường tài chính hoạt động trong hai năm qua. 

Powell cho biết ông và các thành viên của FOMC dự kiến ​​sẽ bắt đầu một loạt các đợt tăng lãi suất trong tháng này khi lạm phát đạt mức cao nhất hàng năm trong 40 năm. Giá cả đã tăng 6,1% hàng năm kể từ tháng 1, theo thước đo lạm phát ưa thích của ngân hàng, cao hơn mức lý tưởng hàng năm của Fed là 2%.  

Chủ tịch Fed cho biết, sự kích thích từ cả Fed và Quốc hội đã thúc đẩy sự phục hồi nhanh chóng từ cuộc suy thoái COVID-19, nhưng cái giá phải trả cũng rất lớn. 

Powell nói: “Chúng tôi sẽ cố gắng hết sức có thể. Hiện tại chúng ta có nền kinh tế mạnh nhất thế giới. Nhưng không nghi ngờ gì nữa, một phần những gì chúng tôi đã làm và những gì Quốc hội đã làm, cũng là một phần lý do tại sao lạm phát hiện nay lại tăng cao”. 

Một số quan chức Fed đã mở đầu cho việc tăng 0,5 điểm phần trăm vào đầu tháng này – gấp đôi quy mô của một đợt tăng lãi suất thông thường của Fed – sau nhiều tháng chờ đợi lạm phát tự giảm bớt.  

Sự gián đoạn chuỗi cung ứng đang diễn ra, tình trạng thiếu lao động và các ràng buộc khác liên quan đến đại dịch đã đẩy lạm phát vượt qua mức mà Fed và hầu hết các nhà kinh tế dự kiến ​​vào đầu năm 2021. 

Nhưng hôm thứ Tư, ông Powell cho biết ông “có khuynh hướng ủng hộ” mức tăng 0,25 điểm phần trăm do sự không chắc chắn do cuộc chiến ở Ukraine gây ra.

Powell nói: “Những tác động kinh tế cuối cùng của chiến tranh cũng như tất cả các lệnh trừng phạt và sự kiện sắp xảy ra đều rất không chắc chắn, và chúng ta cần hiểu rõ điều đó”.  

Nền kinh tế và hệ thống tài chính Nga đang đối mặt với sự sụp đổ sau khi Mỹ và các đồng minh áp đặt các biện pháp trừng phạt chưa từng có đối với ngân hàng trung ương nước này, các công ty tài chính lớn, các công ty nhà nước chủ chốt và các tỷ phú nổi tiếng. Giá trị của đồng rúp đã giảm xuống dưới 1 US cent, hàng chục công ty đã chấm dứt hoạt động ở Nga và Moscow bị cắt khỏi hàng trăm tỷ USD dự trữ ở các nước khác. 

Trong khi Mỹ và các đồng minh đã loại trừ ngành năng lượng Nga khỏi các lệnh trừng phạt, giá dầu của Mỹ và châu Âu đã tăng đột biến do dự đoán về những cú sốc nguồn cung tiềm năng từ các lệnh trừng phạt mới hoặc sự trả đũa của Nga. Giá lúa mì, một số kim loại và các mặt hàng xuất khẩu chủ chốt khác của cả Nga và Ukraine đều tăng, điều này có thể khiến giá lương thực và năng lượng ở Mỹ tăng cao hơn nữa sau một năm tăng mạnh. 

Giá xăng dầu tăng 40%, giá năng lượng nói chung tăng 27% và giá thực phẩm tăng 7% hàng năm kể từ tháng Giêng, theo chỉ số giá tiêu dùng của Bộ Lao động. Những mức giá này sẽ tăng lên nếu không có giải pháp nhanh chóng cho cuộc chiến ở Ukraine.  

Mặc dù vậy, sự suy giảm trong hoạt động kinh tế toàn cầu hoặc những cú sốc bất ngờ khác do xung đột có thể kéo giá xuống ở một số ngành. 

Các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa nhất trí ủng hộ kế hoạch tăng lãi suất của Fed sau nhiều tháng thúc đẩy ngân hàng này sớm rút lại các biện pháp kích thích. 

“Chủ tịch Powell, ngài có một nhiệm vụ to lớn phía trước. Như một trong những người tiền nhiệm của ngài đã nói, nhiệm vụ của Fed là loại bỏ cú đấm ngay khi bữa tiệc bắt đầu nóng lên. Nhưng đảng Dân chủ đã say mất rồi và họ muốn làm mọi thứ phức tạp hơn”, Hạ nghị sĩ hàng đầu của đảng Cộng hòa Patrick McHenry phát biểu. 

“Đó là một rủi ro cho nền kinh tế của chúng ta. Chúng tôi không thể để điều đó xảy ra.” 

Tuy nhiên, một số thành viên Đảng Dân chủ bày tỏ lo ngại về việc Fed có động thái làm chậm nền kinh tế do hạn chế về nguồn cung tiếp tục làm tăng giá. 

“Hầu hết lạm phát mà chúng ta đang gặp phải hiện nay có thể bắt nguồn từ các vấn đề chuỗi cung ứng liên quan đến đại dịch và Fed không thể ảnh hưởng trực tiếp đến các điều kiện từ phía cung. Những hạn chế về thay đổi nguồn cung này dường như chỉ tăng lên đáng kể khi Nga xâm lược Ukraine và toàn bộ hiệu lực của các lệnh trừng phạt của chúng tôi sẽ có hiệu lực”, Hạ nghị sĩ Maxine Waters (D-Calif.), Chủ tịch Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện nói.

“Nếu các hành độn của Fed hữu ích trong việc kích thích hoặc hạn chế nhu cầu, thì làm thế nào chúng ta có thể mong đợi chính sách tiền tệ kiềm chế lạm phát chủ yếu do các yếu tố bên cung thúc đẩy?”. 

Powell thừa nhận Fed gần như không kiểm soát được các hạn chế về nguồn cung nhưng cho biết họ vẫn cần phải giải phóng kích thích vốn đã khiến nhu cầu vượt quá mức bền vững. 

Powell nói: “Những gì chúng ta đang đối mặt bây giờ là mức cầu tăng cao khi đối mặt với những hạn chế từ phía cung và sự va chạm của hai điều đó đang tạo ra lạm phát. Có một công việc quan trọng đối với chúng tôi là chuyển từ các thiết lập chính sách tiền tệ mang tính kích thích rất cao này sang một mức tỷ lệ bình thường hơn – và có lẽ chặt chẽ hơn – vào thời điểm lạm phát tăng cao”.

Đọc thêm: Mỹ cảnh cáo các sàn giao dịch hỗ trợ Nga giao dịch trong lúc cấm vận