Yield Farming (khai thác lợi nhuận) là một cách kiếm thêm tiền mã hóa từ chính tiền mã hóa. Cụ thể là việc bạn cho người khác vay tiền của mình qua các chương trình máy tính được gọi là các hợp đồng thông minh. Đổi lại, bạn có thể kiếm được tiền lời dưới dạng tiền mã hóa. Khá đơn giản đúng không? Tuy vậy, còn rất nhiều điều chúng ta có thể tìm hiểu.
Những người muốn thực hiện Yield Farming sẽ phải thực hiện các cách phức tạp. Họ di chuyển tiền điện tử của mình giữa các thị trường cho vay khác nhau để tối đa hóa lợi nhuận của họ. Họ cũng sẽ giữ bí mật về các cách Yeild Farming tốt nhất. Nguyên nhân vì sao? Càng nhiều người biết về một cách thức, thì cách thức đó càng trở nên kém hiệu quả. Yield Farming là mảnh đất màu mỡ của lĩnh vực tài chính phi tập trung (DeFi), nơi những người nông dân cạnh tranh để có cơ hội canh tác những vụ mùa tốt nhất.
Giới thiệu
Từ lâu, nền tảng Tài chính phi tập trung (DeFi) đã được xem là bước tiến lớn nhất của công nghệ blockchain. Tuy vậy, điều gì thực sự đã làm cho các ứng dụng DeFi trở nên đặc biệt? Đó là khả năng không cần cấp phép – tức bất kỳ ai (hoặc bất kỳ thứ gì, chẳng hạn như hợp đồng thông minh) khi được kết nối Internet và ví điện tử thích hợp, đều có thể tương tác với các ứng dụng này. Ngoài ra, phương thức này thường không yêu cầu sự tin tưởng từ bất kỳ người giám sát hoặc bên trung gian nào. Nói cách khác, đó là khả năng giao dịch không cần sự tin cậy. Vậy, các thuộc tính này được kích hoạt trong những trường hợp nào?
Một trong những khái niệm mới đã xuất hiện là Yield Farming (khai thác lợi suất). Đó là cách để kiếm số phần thưởng tối đa từ tiền mã hóa bạn có, bằng cách sử dụng các giao thức thanh khoản không cần cấp phép. Nó cho phép bất kỳ ai cũng kiếm được khoản thu nhập thụ động bằng cách sử dụng rất nhiều “mảnh ghép” tài chính được xây dựng trên hệ sinh thái phi tập trung Ethereum. Hệ quả là hình thức tối ưu lợi suất này có thể thay đổi cơ bản cách các nhà đầu tư HODL tiền mã hóa trong tương lai. VÌ vậy, tại sao giữ tài sản của mình ở trạng thái nhàn rỗi, trong khi bạn có thể kiếm lời từ chúng?
Vậy các Yield Farmer chăm sóc khoản đầu tư của họ như thế nào? Và họ có thể mong đợi loại năng suất nào? Và bạn nên bắt đầu từ đâu nếu bạn đang nghĩ đến việc trở thành một người canh tác năng suất? Chúng tôi sẽ giải thích tất cả chúng trong bài viết này.
Yield Farming – Khai thác lợi nhuận là gì?
Yield Farming, còn được gọi là khai thác thanh khoản, là một cách để tạo ra phần thưởng từ việc nắm giữ tiền mã hóa. Cụ thể, nó là hoạt động khóa tiền mã hóa và nhận phần thưởng từ việc khóa tiền lại này.
Ở một khía cạnh nào đó, Yield Farming có thể xem là tương đồng với việc staking. Tuy nhiên, cũng có rất nhiều vấn đề phức tạp khác diễn ra đằng sau quá trình này. Trong phần lớn các trường hợp, việc khai thác năng suất gắn với những người dùng được gọi là nhà cung cấp thanh khoản (LP) – những người bơm tiền vào các pool thanh khoản.
Đọc thêm: Pool thanh khoản trong DeFi là gì?
Yield Farming, thường được thực hiện bằng cách sử dụng token ERC-20 trên Ethereum, và phần thưởng nhận được cũng thường là một loại token ERC-20 khác. Tuy nhiên, điều này có thể sẽ thay đổi trong tương lai. Tại sao lại như vậy? Bởi vì hiện tại, phần lớn hoạt động này đang diễn ra trong hệ sinh thái Ethereum.
Tuy nhiên, công nghệ cross-chain bridges và những tiến bộ tương tự khác có thể cho phép các ứng dụng DeFi trở thành một dạng mạng lưới blockchain khác (blockchain-agnostic) trong tương lai. Điều này có nghĩa là việc Yield Farming có thể thực hiện trên các blockchain khác nhau, nếu chúng cùng hỗ trợ các tính năng của hợp đồng thông minh.
Những Yield Farmer, về cơ bản sẽ tìm kiếm các cơ hội để di chuyển tài sản mã hóa của họ tới các giao thức cho lợi suất tốt nhất. Do đó, các nền tảng DeFi thường cung cấp nhiều lợi ích kinh tế khác nhau, để cạnh tranh và thu hút thêm vốn vào nền tảng của họ. Cũng giống như trên sàn giao dịch tập trung, khả năng thanh khoản sẽ giúp thu hút nhiều tiền nạp vào pool thanh khoản hơn.
Điều gì đã dẫn đến sự bùng nổ Yield Farming?
Sự quan tâm mạnh mẽ và đột ngột đến Yield Farming có thể đến từ sự ra mắt của token COMP – token quản trị của hệ sinh thái tài chính tổng hợp. Các token quản trị cấp quyền cấp quyền quản trị cho chủ sở hữu token. Nhưng làm thế nào để bạn phân phối các token này, nếu bạn muốn làm cho mạng lưới trở nên phi tập trung nhất có thể?
Một cách phổ biến để bắt đầu một blockchain phi tập trung là phân phối các token quản trị này dựa trên thuật toán, với các ưu đãi thanh khoản. Điều này thu hút các nhà cung cấp thanh khoản “canh tác” token mới bằng cách cung cấp thanh khoản cho giao thức.
Sự ra đời của COMP không giúp phát minh ra Yield Farming nhưng đã giúp loại mô hình phân phối token này trở nên phổ biến. Kể từ đó, các dự án DeFi khác đã đưa ra các kế hoạch sáng tạo để thu hút thanh khoản cho hệ sinh thái của họ.
Tổng giá trị đã khóa (Total Value Locked – TVL) là gì?
Vậy có chỉ số nào để đánh giá tình trạng của từng nền tảng tài chính phi tập trung trong Yield Farming? Đó là chỉ số Tổng Giá trị đã Khóa (Total Value Locked – TVL). TVL đo lường tổng lượng tiền mã khóa bị khóa trong DeFi cho vay hoặc các loại tiền tệ khác trong thị trường.
Theo một nghĩa nào đó, TVL là tổng thanh khoản trong pool thanh khoản. Đó là một chỉ số hữu ích để đo lường độ lớn của nền tảng DeFi và thị trường lợi suất khai thác nói chung. Đây cũng là một số liệu hiệu quả để so sánh “thị phần” của các giao thức DeFi khác nhau.
Một địa chỉ đáng tin cậy để theo dõi TVL là trang Defi Pulse. Bạn có thể kiểm tra xem nền tảng nào có số lượng ETH bị khóa cao nhất hoặc các loại tiền mã hóa khác trong từng ứng dụng tài chính phi tập trung. Việc xem xét này có thể cung cấp cho bạn một góc nhìn tổng quát về về tình hình chung của việc hoạt động khai thác lợi suất trong thời điểm hiện tại.
Đương nhiên, giá trị bị khóa càng cao, hoạt động Yield Farming có thể diễn ra càng nhiều. Cần lưu ý rằng bạn có thể đo TVL bằng ETH, USD hoặc thậm chí là BTC. Mỗi loại sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn khác nhau về trạng thái của thị trường tiền tệ DeFi.
Yield Farming hoạt động như thế nào?
Yield Farming có liên quan mật thiết đến một mô hình được gọi là Công cụ tạo lập thị trường tự động (AMM). Nó thường liên quan đến các nhà cung cấp thanh khoản (LP) và các cơ chế thanh khoản chung.
Đọc thêm: AMM – Công Cụ Tạo Lập Thị Trường Tự Động Là Gì?
Tuy nhiên, cách triển khai có thể rất khác nhau – chưa kể việc đây là một công nghệ mới. Không thể nghi ngờ rằng chúng ta sẽ thấy các phương pháp tiếp cận mới là sự cải tiến các phương thức triển khai hiện tại.
Ngoài phí, một động lực khác để các nhà đầu tư gửi tiền vào pool thanh khoản chung có thể là sự phân phối token mới. Ví dụ, có thể không có cách nào để mua token trên thị trường mở, chỉ với số lượng nhỏ. Trong khi đó, có thể tích lũy token bằng cách cấp thanh khoản cho một quỹ cụ thể.
Tất cả các quy tắc phân phối sẽ phụ thuộc vào phương thức triển khai duy nhất của giao thức. Điểm mấu chốt là các nhà cung cấp thanh khoản nhận được lợi nhuận dựa trên lượng thanh khoản mà họ đang cấp cho cơ chế.
Các khoản tiền được gửi thường là stablecoin được gắn với USD – mặc dù đây không phải là yêu cầu bắt buộc. Một số stablecoin phổ biến nhất được sử dụng trong DeFi là DAI, USDT, USDC, BUSD và những loại khác. Một số giao thức sẽ tạo ra các token đại diện cho số tiền bạn đã gửi vào hệ thống. Ví dụ: nếu bạn gửi DAI vào Compound, bạn sẽ nhận được cDAI (Compound DAI). Nếu bạn gửi ETH vào Compound, bạn sẽ nhận được cETH.
Bạn có thể tưởng tượng, đây có thể là một quy trình gồm nhiều lớp phức tạp. Bạn có thể gửi cDAI của mình vào một giao thức khác mint một token thứ ba để đại diện cho cDAI đang đại diện cho DAI của bạn. Và quy trình tiếp tục như vậy. Những chuỗi này có thể trở nên thực sự phức tạp và khó theo dõi.
Lợi nhuận Yield Farming được tính như thế nào?
Thông thường, lợi nhuận Yield Farming được tính toán hàng năm. Điều này ước tính lợi nhuận mà bạn có thể nhận trong suốt một năm.
Một số chỉ số thường được sử dụng là Tỷ lệ phần trăm hàng năm (APR) và Lợi suất phần trăm hàng năm (APY). Sự khác biệt giữa chúng là APR không tính đến ảnh hưởng của lãi gộp, trong khi APY thì có. Lãi gộp, trong trường hợp này, có nghĩa là trực tiếp tái đầu tư lợi nhuận để tạo ra nhiều lợi nhuận hơn. Tuy nhiên, hãy lưu ý rằng APR và APY có thể được sử dụng thay thế cho nhau.
Cũng cần lưu ý rằng đây chỉ là những ước tính và dự báo. Ngay cả những phần thưởng ngắn hạn cũng khá khó để ước tính chính xác. Nguyên nhân vì sao? Yield Farming là một thị trường cạnh tranh cao và có nhịp độ nhanh và phần thưởng có thể dao động nhanh chóng. Nếu chiến lược Yield Farming có hiệu quả trong một thời gian, nhiều Yield Farmer sẽ chớp lấy cơ hội và điều này có thể anh hưởng đến lợi nhuận không còn cao nữa.
Vì APR và APY đến từ các thị trường cũ, DeFi có thể cần phải tìm các số liệu của riêng mình để tính toán lợi nhuận. Do tốc độ nhanh của DeFi, có thể cần phải ước tính lợi nhuận hàng tuần hoặc thậm chí hàng ngày.
Thế chấp trong DeFi là gì?
Thông thường, nếu bạn đang vay tài sản, bạn cần phải có tài sản thế chấp để đảm bảo khoản vay của mình. Về cơ bản, điều này có tính chất hoạt động như bảo hiểm cho khoản vay của bạn. Vậy điều này có liên quan gì đến khai thác lợi suất? Điều này phụ thuộc vào giao thức bạn đang cung cấp tiền cho mình, nhưng bạn có thể cần theo dõi chặt chẽ tỷ lệ thế chấp của mình.
Nếu giá trị tài sản thế chấp của bạn giảm xuống dưới ngưỡng mà giao thức yêu cầu, tài sản thế chấp của bạn có thể bị thanh lý trên thị trường mở. Bạn có thể làm gì để tránh bị thanh lý tài sản? Câu trả là bạn phải thêm nhiều tài sản thế chấp hơn.
Xin nhắc lại, mỗi nền tảng sẽ có bộ quy tắc riêng cho điều này, tức là tỷ lệ thế chấp bắt buộc của riêng họ. Ngoài ra, chúng còn được quy định bằng một khái niệm được gọi là “Thế chấp vượt mức”. Điều này có nghĩa là người đi vay phải đặt cọc nhiều hơn giá trị mà họ muốn vay. Tại sao lại như vậy? Mục đích là để giảm thiểu rủi ro từ việc thị trường sụp đổ do người dùng thanh lý một lượng tài sản thế chấp lớn trong hệ thống.
Vì vậy, giả sử rằng giao thức cho vay mà bạn đang sử dụng yêu cầu tỷ lệ thế chấp là 200%. Điều này có nghĩa là cứ mỗi 100 USD giá trị bạn đưa vào, bạn có thể vay được 50 USD. Tuy nhiên, việc đưa vào nhiều tài sản thế chấp hơn mức cần thiết để giảm rủi ro thanh lý hơn nữa sẽ đảm bảo an toàn hơn. Do đó, nhiều hệ thống sẽ sử dụng tỷ lệ thế chấp rất cao (chẳng hạn như 750%) để bảo vệ toàn bộ nền tảng khỏi rủi ro thanh lý.
Rủi ro của Yield Farming
Yield Farming không hề đơn giản. Các chiến lược Yield Farming hiệu quả rất phức tạp và chỉ được đề xuất cho những người dùng nâng cao. Ngoài ra, Yield Farming thường phù hợp hơn với những công ty có nhiều vốn để triển khai (tức là các nhà đầu tư cá voi).
Yield Farming không hề dễ dàng như bạn tưởng, và nếu bạn không hiểu mình đang làm gì, bạn có thể sẽ bị mất tiền. Chúng ta vừa thảo luận về cách có thể thanh lý tài sản thế chấp của bạn. Ngoài ra bạn cần phải lưu ý những rủi ro nào khác?
Rủi ro khác của Yield Farming là hợp đồng thông minh. Do bản chất của DeFi, nhiều giao thức được xây dựng và phát triển bởi các nhóm nhỏ với ngân sách hạn chế. Điều này làm cho hợp đồng thông minh có nhiều nguy cơ bị lỗi.
Trong trường hợp người dùng sử dụng các giao thức có tên tuổi đã được kiểm tra bởi các công ty kiểm toán có uy tín, các lỗ hỏng và lỗi vẫn được phát hiện liên tục. Do tính chất không thay đổi được vốn có của công nghệ blockchain, điều này có thể dẫn đến việc mất tiền của người dùng. Vì vậy, bạn cần phải tính đến điều này khi tiền của mình bị khóa trong hợp đồng thông minh.
Ngoài ra, một trong những ưu điểm lớn nhất của DeFi cũng là một trong những rủi ro lớn nhất của nó. Đó là ý tưởng về khả năng kết hợp. Hãy xem nó ảnh hưởng như thế nào đến việc Yield Farming.
Như chúng ta đã thảo luận, các giao thức DeFi không cần cấp quyền và có thể tích hợp liền mạch với nhau. Điều này có nghĩa là toàn bộ hệ sinh thái DeFi phụ thuộc rất nhiều vào từng khối thành phần xây dựng nên nó. Đó là điều tôi đề cập đến khi nói rằng các ứng dụng này có thể kết hợp – chúng có thể dễ dàng hoạt động cùng nhau.
Tại sao đây là một rủi ro? Đó là vì nếu chỉ một trong các khối thành phần không hoạt động như dự kiến, toàn bộ hệ sinh thái có thể bị ảnh hưởng. Đây là điều gây ra một trong những rủi ro lớn nhất đối với những Yield Farmer và pool thanh khoản. Bạn không chỉ phải tin tưởng vào giao thức bạn gửi tiền của mình mà còn phải tin tưởng tất cả các giao thức khác mà nó có thể phụ thuộc vào.
Các nền tảng và giao thức Yield Farming
Bạn có thể kiếm được những phần thưởng Yield Farming này bằng cách nào? Không có một cách nào cụ thể để thực hiện Yield Farming. Trên thực tế, các chiến lược Yield Farming có thể thay đổi theo giờ. Mỗi nền tảng và chiến lược sẽ có các quy tắc và rủi ro riêng. Nếu bạn muốn bắt đầu Yield Farming, bạn phải làm quen với cách vận hành của các giao thức thanh khoản phi tập trung.
Bây giờ, bạn đã biết những ý tưởng cơ bản rồi. Tóm lại, bạn sẽ gửi tiền vào một hợp đồng thông minh và đổi lại là kiếm được phần thưởng. Nhưng việc triển khai trong thực tế có thể rất khác nhau. Vì vậy, sẽ không phải là một ý tưởng tuyệt vời nếu bạn “nhắm mắt” đem số tiền mà bạn nhọc nhằn kiếm được cho vay với hy vọng thu được lợi nhuận cao. Theo nguyên tắc cơ bản của quản trị rủi ro, bạn cần phải có khả năng kiểm soát khoản đầu tư của mình
Vậy, những nền tảng phổ biến nhất mà những Yield Farmer sử dụng là gì? Dưới đây không phải là một danh sách, chỉ là một tập hợp các giao thức là cốt lõi của các chiến lược Yield Farming.
Compound Finance
Compound là một thị trường tiền thuật toán cho phép người dùng cho mượn và vay tài sản. Bất kỳ ai có ví Ethereum đều có thể cung cấp tài sản cho pool thanh khoản của Compound và nhận phần thưởng ngay lập tức – tức lãi kép. Tỷ giá được điều chỉnh theo thuật toán dựa trên cung và cầu.
Compound là một trong những giao thức cốt lõi của hệ sinh thái Yield Farming.
MakerDAO
Maker là một nền tảng tín dụng phi tập trung hỗ trợ việc tạo ra DAI, một stablecoin được gắn với giá trị của USD theo thuật toán. Bất kỳ ai cũng có thể mở Maker Vault nơi họ khóa các tài sản thế chấp, chẳng hạn như ETH, BAT, USDC hoặc WBTC. Họ có thể tạo DAI dưới dạng nợ dựa trên tài sản thế chấp mà họ đã khóa. Khoản nợ này phải chịu lãi suất theo thời gian được gọi là phí ổn định – lãi suất này do chủ sở hữu token MKR đặt ra.
Yield Farmer có thể sử dụng Maker để đúc DAI để sử dụng trong các chiến lược Yield Farming.
Synthetix
Synthetix là một giao thức tài sản tổng hợp. Nó cho phép bất kỳ ai khóa (stake) Token mạng Synthetix (SNX) hoặc ETH làm tài sản thế chấp và tạo ra tài sản tổng hợp tương ứng. Tài sản tổng hợp có thể là gì? Thực tế, nó có thể là bất kỳ thứ gì có nguồn cấp giá tin cậy. Điều này cho phép hầu hết các tài sản tài chính đều có thể được thêm vào nền tảng Synthetix.
Synthetix có thể cho phép sử dụng tất cả các loại tài sản để Yield Farming trong tương lai. Bạn muốn có sẵn một túi vàng để sử dụng trong chiến lược Yield Farming dài hạn? Tài sản tổng hợp có thể là lựa chọn tốt.
Aave
Aave là một giao thức phi tập trung để cho vay và đi vay. Trong đó, lãi suất được điều chỉnh theo thuật toán, dựa trên các điều kiện thị trường hiện tại. Người cho vay nhận được “aTokens” để đổi lại cho tiền mà họ bỏ vào. Các token này ngay lập tức kiếm tiền và tính lãi kép khi gửi tiền. Ngoài ra, Aave cũng có các chức năng nâng cao khác, chẳng hạn như các khoản vay nhanh.
Là một giao thức cho vay và đi vay phi tập trung, Aave được sử dụng nhiều bởi những Yield Farme.
Uniswap
Uniswap là một giao thức trao đổi phi tập trung (DEX) cho phép hoán đổi token mà không cần sự tin cậy. Các nhà cung cấp thanh khoản đặt cọc một giá trị tương đương của hai token để tạo ra một thị trường. Các nhà giao dịch sau đó có thể mượn token từ pool thanh khoản đó. Với việc cung cấp thanh khoản, các nhà cung cấp thanh khoản có thể kiếm được phí nếu có giao dịch xảy ra trong pool của họ.
Uniswap là một trong những nền tảng phổ biến nhất để hoán đổi token không cần tin cậy do tính chất không ma sát của nó. Điều này có thể hữu ích cho các chiến lược Yield Farming.
Curve Finance
Curve Finance là một giao thức trao đổi phi tập trung được thiết kế đặc biệt để hoán đổi stablecoin hiệu quả. Không giống như các giao thức tương tự khác như Uniswap, Curve cho phép người dùng thực hiện các giao dịch hoán đổi stablecoin có giá trị lớn với mức trượt giá tương đối thấp.
Bạn có thể tưởng tượng, do sự phong phú của các stablecoin trong bối cảnh Yield Farming, các cơ chế Curve là một phần quan trọng của cơ sở hạ tầng.
Balancer
Balancer là một giao thức thanh khoản tương tự như Uniswap và Curve. Tuy nhiên, điểm khác biệt chính là nó cho phép phân bổ token tùy chỉnh trong cơ chế thanh khoản chung. Điều này cho phép các nhà cung cấp thanh khoản tạo các quỹ Balancer tùy chỉnh thay vì phân bổ 50/50 theo yêu cầu của Uniswap. Cũng giống như Uniswap, các LP kiếm được phí từ các giao dịch xảy ra trong cơ chế thanh khoản chung của họ.
Do tính linh hoạt mà nó mang lại cho việc tạo cơ chế thanh khoản chung, Balancer là một đổi mới quan trọng cho các chiến lược Yield Farming.
Yearn.finance
Yearn.finance là một hệ sinh thái phi tập trung của các bộ tổng hợp cho các dịch vụ cho vay như Aave, Compound và các dịch vụ khác. Nó nhằm mục đích tối ưu hóa việc cho vay bằng token bằng cách tìm kiếm các dịch vụ cho vay có lợi nhất dựa trên thuật toán. Các khoản tiền được chuyển thành “yToken” khi gửi, các token này cân bằng lại định kỳ để tối đa hóa lợi nhuận.
Yearn.finance rất hữu ích cho những người Yield Farmer muốn có một giao thức tự động chọn các chiến lược tốt nhất cho họ.
Tổng kết
Chúng ta vừa xem xét qua cơn sốt mới nhất trong thế giới tiền mã hóa – đó là việc khai thác lợi suất (Yield Farming).
Còn điều gì mà cuộc cách mạng tài chính phi tập trung có thể mang lại? Khó mà có thể đoán được còn có những ứng dụng nào có thể xuất hiện trong tương lai bằng cách nhìn vào nền tảng và công nghệ hiện có. Tuy nhiên, các giao thức thanh khoản không cần tin cậy và các sản phẩm DeFi khác chắc chắn vẫn đang ở vị trí tiên phong nhất trong lĩnh vực tài chính, kinh tế tiền mã hóa và khoa học máy tính.
Không còn nghi ngờ gì nữa, thị trường tiền DeFi có thể giúp tạo ra một hệ thống tài chính cởi mở và dễ tiếp cận hơn cho bất kỳ ai có kết nối Internet.