Blockchain là một mạng hỗ trợ nhiều loại ứng dụng khác nhau như DeFi.
Trong thời kỳ blockchain 1.0, các ứng dụng blockchain bắt đầu phát triển nhanh chóng thông qua Bitcoin. Mặc dù giai đoạn của blockchain chỉ hỗ trợ việc chuyển giao giữa các loại tiền điện tử, nhưng một kịch bản ứng dụng đơn lẻ như vậy sẽ ít phổ biến hơn. Do đó hợp đồng thông minh ra đời.
Sự kết hợp của hợp đồng thông minh và blockchain đã mở rộng số lượng ứng dụng của blockchain khi bước vào giai đoạn 2.0 với Etherum như một đại diện xuất sắc. Hầu hết các dự án DeFi (hồi đó chỉ có một số lượng nhỏ so với ngày nay) về cơ bản chỉ được phát triển trên Ethereum do trải nghiệm phát triển thân thiện với người dùng và môi trường mạng trưởng thành. Do đó, Ethereum đã dẫn đầu ngành công nghiệp blockchain này.
Khi đến năm 2021, nhiều đối thủ cạnh tranh mạnh mẽ hơn của Ethereum đã xuất hiện do 3 lý do sau:
- Với sự bùng nổ của DeFi kể từ Mùa hè DeFi vào tháng 6 năm 2020, ngày càng có nhiều hoạt động giao dịch xảy ra trên Ethereum.
- Vấn đề tắc nghẽn của Ethereum đang hiện hữu và ngày càng trở nên tồi tệ hơn. Sự gia tăng mạnh mẽ của phí gas của Ehereum đã thúc đẩy mọi nhà phát triển và nhà đầu tư tìm kiếm sự thay thế với hiệu quả cao hơn và chi phí rẻ hơn cho người dùng.
- Các chức năng khác mà Ethereum thiếu cần được hoàn thiện bằng bản cập nhật dành cho nó hoặc một blockchain khác.
Hiện trạng của các blockchain
Vào năm 2021, thị trường DeFi tiếp tục phát triển, cũng như sự bùng nổ của NFT và Gamefi đã thúc đẩy sự bùng nổ của toàn bộ hệ sinh thái blockchain. Thị phần TVL (total value locked – tổng giá trị bị khóa) của Ethereum đã giảm 9% từ 73% xuống còn 64% trong vòng 6 tháng, cho thấy rằng các blockchain khác đang phát triển nhanh chóng và liên tục chiếm thị phần của Ethereum
Làm thế nào để đánh giá một blockchain mới
Không giống như các dự án on-chain, mạng blockchain là cơ sở hạ tầng tập trung nhiều hơn vào việc xây dựng hệ sinh thái của nó. Một khi hệ sinh thái được hình thành, hiệu ứng Matthew sẽ xuất hiện (người giàu ngày càng giàu hơn) và cuối cùng blockchain dẫn đầu sẽ chiếm hơn 80% thị phần.
Giá của ETH cho thấy sự mạnh mẽ của Ethereum, tăng từ $ 10 (tháng 12 năm 2016) lên tối đa là $ 4.000 (tháng 11 năm 2021). Khi một blockchain mới xuất hiện, làm thế nào chúng ta có thể xác định liệu nó có tiềm năng phát triển mạnh mẽ hay không?
Trong bài viết này, chúng tôi chủ yếu đánh giá giá trị của blockchain từ 5 khía cạnh sau.
1. Hiệu năng
Hiệu quả xử lý giao dịch là một chỉ số quan trọng để đo lường hiệu suất của blockchain. TPS (giao dịch mỗi giây) đề cập đến số lượng giao dịch mà mạng có thể xử lý mỗi giây. TPS càng cao, hiệu quả càng cao.
Hầu hết các blockchain mới đều tuyên bố có TPS cao. Trong khi đó, “tam giác bất khả thi” đang tồn tại trong thế giới DeFi, tức là không thể vừa đảm bảo hiệu suất cao, bảo mật và có tính phân quyền/phi tập trung cùng một lúc. Ví dụ, Solana chủ yếu cải thiện tốc độ truyền (hiệu suất), nhưng khi đạt đến đỉnh điểm, mạng trở nên không ổn định.
Vào tháng 9, Solana đã bị dính downtime. Một giải pháp tốt hơn vẫn cần được tìm ra.
2. Giá Token
Giá token phản ánh cách các blockchain được người dùng định giá chúng và cũng ảnh hưởng đến chi phí giao dịch của người dùng
Giá của SOL, token của Solana, đã tăng từ 1,80 đô la lên tối đa 259 đô la, tăng 143 lần; cũng như token Avalanche AVAX đã tăng từ $ 2 lên $ 135, tăng gấp 66 lần. Cả hai trường hợp đều cho thấy kỳ vọng thị trường cao.
3. Hệ sinh thái Blockchain
Phát triển một hệ sinh thái DeFi không bao giờ là dễ dàng. Để đánh giá giá trị của một blockchain, quan trọng phải đánh giá được tính hoàn chỉnh của hệ sinh thái của nó, cả về số lượng và lĩnh vực.
Số lượng dự án
Mặc dù có rất nhiều dự án được triển khai nhưng số lượng dự án được đưa lên mạng thực sự không nhiều. Theo Footprint Analytics, chỉ 5 trong số 10 blockchain hàng đầu có hơn 50 dự án thực sự chạy on-chain (trên chuỗi).
Các blockchain có ít hơn 10 dự án cần được kiểm nghiệm thêm. Ví dụ: Elrond, blockchain phổ biến gần đây với sự tăng vọt về TVL trong tháng này, chỉ có 1 dự án DeFi, sự ổn định của dự án đó là không chắc chắn.
Các lĩnh vực của các dự án
Sự đa dạng của hệ sinh thái blockchain rất tốt cho sự cân bằng và ổn định của nó, trong đó DEX đóng một vai trò quan trọng. Các blockchain với các lĩnh vực dự án on-chain hạn chế và thiếu cơ sở hạ tầng đầy đủ sẽ dẫn đến một hệ sinh thái mong manh.
Hoạt động của các dự án DeFi, mức độ hoạt động của nhà phát triển và tốc độ khởi chạy dự án đều ngụ ý liệu blockchain có thể thu hút các nhà phát triển triển khai dự án trên đó hay không.
4. Các công cụ Cross-chain
Hãy xem số lượng cầu nối cross-chain (xuyên chuỗi) hiện tại giữa Ethereum và các blockchain.
Việc xây dựng một hệ sinh thái blockchain và các cầu nối xuyên chuỗi là vô cùng quan trọng vì nó cho phép tiền chảy qua các chuỗi và người dùng có thể dễ dàng chuyển dịch tài sản. Điều này rất tốt cho việc tăng số lượng giao dịch on-chain.
Đối với các dự án blockchain không có hoặc có ít cầu nối xuyên chuỗi, chúng ta cần xem xét cách thức của nó để tương tác với các blockchain chính khác.
5. Kế hoạch dài hơi để xây dựng và khuyến khích hệ sinh thái
Điểm chính của blockchain là xây dựng một hệ sinh thái mà cần một môi trường phát triển thân thiện để hiệu suất và trải nghiệm người dùng tốt hơn.
Khả năng tương thích tốt sẽ là điểm rất thuận tiện để triển khai các dự án trực tiếp đến các blockchain mới khác. Ngoài ra, một blockchain hỗ trợ các loại dự án mới nổi, chẳng hạn như NFT, GameFi hầu hết được hoan nghênh. Ví dụ: các dự án NFT trên Solana đang hoạt động khá tích cực và giá trị giao dịch đã vượt quá 700 triệu đô la cho đến nay.
Năm nay, nhiều blockchain đã thành lập quỹ phát triển của riêng họ để phát triển hệ sinh thái trong tương lai:
- Polygon ra mắt Quỹ DeFi trị giá 100 triệu đô la vào tháng 4,
- Terra đã công bố ra mắt quỹ hệ sinh thái trị giá 150 triệu đô la vào tháng 7,
- Avalanche Foundation đã công bố chương trình khuyến khích khai thác thanh khoản trị giá 180 triệu đô la vào tháng 8
- Fantom đã trao tổng cộng 370 triệu FTM cho các dự án có TVL trên 5 triệu USD trong tháng 8
- Celo đã công bố chương trình “DeFi cho mọi người” trị giá hơn 100 triệu đô la với Aave và Curve, cùng nhiều chương trình khác vào tháng 8
- Harmony thông báo rằng họ sẽ cung cấp hơn 300 triệu đô la tài trợ trong bốn năm tới để hỗ trợ xây dựng sinh thái vào tháng 9,
- Proximity Labs, một tổ chức nghiên cứu và phát triển đầu tư vào hệ sinh thái NEAR, đã thông báo sẽ phân bổ 40 triệu token NEAR trong vòng 4 năm tới để hỗ trợ hệ sinh thái DeFi, trị giá hơn 300 triệu đô la vào tháng 10.
Các chương trình khuyến khích blockchain này được đưa ra để thúc đẩy hệ sinh thái. Ngoài việc thúc đẩy lượng TVL và giá Token tăng lên, các chương trình ưu đãi cũng sẽ thu hút nhiều nhà phát triển hơn để triển khai các dự án trên chuỗi.
Tổng kết
Nhìn chung, một blockchain có giá trị phải có một số lợi thế, chẳng hạn như:
- Thân thiện về trải nghiệm: So với sự tắc nghẽn và phí Gas cao trên Ethereum, các blockchain mới về cơ bản có tốc độ nhanh hơn cũng như chi phí thấp hơn
- Triển khai các cầu nối cross-chain: Nhu cầu ngày càng tăng về các cầu nối cross-chain khiến chúng trở nên không thể thiếu
- Khả năng tương thích mạnh mẽ: cho phép các dự án nhanh chóng triển khai và chuyển sang các blockchain mới
- Mở rộng các lĩnh vực mới: hệ sinh thái thu hút các nhà phát triển triển khai các dự án trending như NFT, GameFi, v.v.
- Chương trình chu đáo: tương tự như Avalanche, Polygon đã đưa ra chương trình Quỹ Defi để khuyến khích các nhà phát triển
Năm khía cạnh trên phản ánh sức mạnh ngày càng tăng của blockchain.
Hiện tại, do tính thanh khoản và khối lượng giao dịch cao, Ethereum vẫn là lựa chọn hàng đầu của hầu hết các dự án DeFi.
Tuy nhiên, Ethereum sẽ không phải là lựa chọn duy nhất. Nó cần phải cạnh tranh với các blockchain khác từ hiệu suất, hệ sinh thái phát triển và đổi mới. Ngành công nghiệp blockchain sẽ là một sự chung sống đa chuỗi.
Ethereum có thể tiếp tục chiếm vị trí dẫn đầu trên thị trường? Chúng ta sẽ xem vấn đề tích hợp dữ liệu do các dự án xuyên chuỗi mang lại và vấn đề quản trị chuỗi chéo sẽ được giải quyết như thế nào.
Nguồn: cryptoslate
Đọc thêm: Terra – Tiềm năng tương lai