ZK Evm (Zero-Knowledge Ethereum Virtual Machine) là một phiên bản của Ethereum Virtual Machine (EVM) được tối ưu hóa để hỗ trợ các giao dịch bảo mật không có bất kỳ thông tin nào bị rò rỉ. ZK EVM cho phép các giao dịch được xử lý mà không tiết lộ bất kỳ thông tin nhạy cảm nào về các bên liên quan trong giao dịch.
ZK EVM sử dụng công nghệ chứng minh không thể phủ nhận (zk-SNARKs) để giấu thông tin về các giao dịch. Công nghệ này cho phép các giao dịch được thực hiện trên blockchain Ethereum mà không cần phải tiết lộ bất kỳ thông tin nào về các bên liên quan trong giao dịch, bao gồm các địa chỉ ví và số lượng tiền.
ZK EVM được xem là một công nghệ tiên tiến trong việc bảo vệ sự riêng tư và an ninh của các giao dịch trên blockchain Ethereum. Nó có thể được áp dụng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm tài chính, chứng khoán và bảo hiểm.
Thông tin chi tiết về ZK Evm:
ZK EVM (Zero-Knowledge Ethereum Virtual Machine) là một phiên bản của Ethereum Virtual Machine (EVM) được tối ưu hóa để hỗ trợ các giao dịch bảo mật không có bất kỳ thông tin nào bị rò rỉ. Điều này cho phép các giao dịch được xử lý trên blockchain Ethereum mà không tiết lộ bất kỳ thông tin nhạy cảm nào về các bên liên quan trong giao dịch.
ZK EVM sử dụng công nghệ chứng minh không thể phủ nhận (zk-SNARKs) để giấu thông tin về các giao dịch. Công nghệ này cho phép các giao dịch được thực hiện mà không cần phải tiết lộ bất kỳ thông tin nào về các địa chỉ ví và số lượng tiền được gửi đi hay nhận về trong giao dịch. Điều này làm cho ZK EVM trở thành một công nghệ tiên tiến trong việc bảo vệ sự riêng tư và an ninh của các giao dịch trên blockchain Ethereum.
Về cơ bản, ZK EVM hoạt động bằng cách sử dụng zk-SNARKs để chứng minh rằng một giao dịch hợp lệ đã được thực hiện mà không tiết lộ bất kỳ thông tin nào về các bên liên quan.
Khi một giao dịch được gửi đến ZK EVM, nó sẽ được mã hóa và sau đó được chuyển đến một zk-SNARK circuit (mạch zk-SNARKs) để tạo ra một chứng minh rằng giao dịch đó hợp lệ mà không tiết lộ bất kỳ thông tin nào về các bên liên quan.
Sau khi chứng minh được tạo ra, nó sẽ được chuyển đến ZK EVM để được xác nhận và thực hiện. Khi giao dịch được thực hiện, các thông tin nhạy cảm về địa chỉ ví và số lượng tiền sẽ không bị rò rỉ ra ngoài blockchain, do đó, giúp bảo vệ sự riêng tư và an toàn của các bên liên quan.
ZK EVM có thể được áp dụng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm tài chính, chứng khoán, bảo hiểm và nhiều hơn nữa. Nó cũng có thể giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào các bên trung gian trong quá trình xử lý giao dịch trên blockchain Ethereum, làm cho hệ thống trở nên đáng tin cậy hơn.
Mối quan hệ của Zero Knowledge Proof (ZKP) và ZK EVM:
Giải thích ngắn về Zero Knowledge Proof (ZKP)
Zero Knowledge Proof (ZKP) là một kỹ thuật được sử dụng trong mật mã học để xác minh tính đúng đắn của một khẳng định mà không cần tiết lộ bất kỳ thông tin nào khác ngoài sự đúng đắn của khẳng định đó. Điều này có nghĩa là người chứng minh có thể chứng minh cho người xác nhận rằng một điều gì đó là đúng mà không cần phải tiết lộ bất kỳ thông tin nào khác.
Trong blockchain, ZKP được sử dụng để xác minh tính đúng đắn của một giao dịch mà không cần tiết lộ bất kỳ thông tin nhạy cảm nào về các bên liên quan.
ZKP là kỹ thuật chính được sử dụng trong ZK EVM (Zero-Knowledge Ethereum Virtual Machine) để giúp bảo vệ sự riêng tư và an ninh của các giao dịch trên blockchain Ethereum.
ZK EVM sử dụng zk-SNARKs (Zero-Knowledge Succinct Non-Interactive Argument of Knowledge) để tạo ra các chứng minh không thể phủ nhận rằng các giao dịch trên blockchain Ethereum được thực hiện đúng và bảo mật mà không cần tiết lộ bất kỳ thông tin nhạy cảm nào về các bên liên quan. Các chứng minh zk-SNARKs này được tạo ra bằng cách sử dụng ZKP để chứng minh rằng một giao dịch hợp lệ đã được thực hiện mà không tiết lộ bất kỳ thông tin nào về các bên liên quan.
Vì vậy, ZKP là một yếu tố rất quan trọng trong việc bảo vệ sự riêng tư và an ninh của các giao dịch trên blockchain Ethereum và ZK EVM là một ứng dụng cụ thể của kỹ thuật này để giúp tăng tính bảo mật và tin cậy cho hệ thống.
Ứng dụng
ZK EVM (Zero-Knowledge Ethereum Virtual Machine) là một ứng dụng của công nghệ Zero Knowledge Proof (ZKP) trên blockchain Ethereum. ZK EVM cho phép các giao dịch được thực hiện trên blockchain Ethereum mà không tiết lộ bất kỳ thông tin nhạy cảm nào về các bên liên quan, giữ cho dữ liệu của họ được bảo vệ và đảm bảo tính riêng tư.
Các ứng dụng của ZK EVM bao gồm:
- Bảo vệ sự riêng tư trong các giao dịch tài chính: ZK EVM giúp bảo vệ thông tin tài chính của người dùng trên blockchain Ethereum, cho phép họ thực hiện các giao dịch mà không tiết lộ bất kỳ thông tin nhạy cảm nào về tài khoản, số dư hoặc lịch sử giao dịch của họ.
- Ứng dụng trong các dịch vụ tài chính: ZK EVM có thể được sử dụng để bảo vệ tính riêng tư và đảm bảo tính an toàn cho các dịch vụ tài chính trên blockchain Ethereum, chẳng hạn như các giao dịch vay và cho vay tiền, các giao dịch chuyển tiền và các giao dịch thực hiện thông qua các hợp đồng thông minh.
- Đảm bảo tính bảo mật trong các ứng dụng blockchain: ZK EVM có thể được sử dụng để giảm thiểu rủi ro an ninh cho các ứng dụng blockchain trên Ethereum bằng cách bảo vệ dữ liệu của người dùng và đảm bảo rằng các giao dịch được thực hiện đúng và an toàn.
- Ứng dụng trong lĩnh vực y tế: ZK EVM có thể được sử dụng để bảo vệ sự riêng tư của bệnh nhân và các dữ liệu y tế khác trên blockchain Ethereum, cho phép các bác sĩ và nhà nghiên cứu truy cập vào các dữ liệu y tế mà không cần tiết lộ thông tin nhạy cảm của bệnh nhân.
Tính quan trọng của ZK EVM đối với blockchain Ethereum và các ứng dụng blockchain nói chung là rất lớn. ZK EVM giúp tăng tính bảo mật và đảm bảo tính riêng tư cho người dùng trong các giao dịch trên blockchain, giúp tăng độ tin cậy và sự chấp nhận của công nghệ blockchain.
Cách hoạt động
Khi một giao dịch được thực hiện trên ZK EVM, các bên liên quan sẽ tạo ra các “bằng chứng không chứng minh” (proofs) để chứng minh tính đúng đắn và tính riêng tư của giao dịch đó. Các bằng chứng này được tạo ra bằng cách sử dụng các thuật toán mã hóa phức tạp và các phương pháp toán học khác để tính toán và chứng minh rằng một giao dịch đã được thực hiện mà không tiết lộ bất kỳ thông tin nhạy cảm nào về các bên liên quan.
Các bằng chứng này được gửi đến mạng Ethereum để xác nhận tính đúng đắn và tính riêng tư của giao dịch. Các nút mạng sẽ kiểm tra bằng chứng và xác nhận rằng giao dịch đó là hợp lệ và không tiết lộ bất kỳ thông tin nhạy cảm nào về các bên liên quan. Sau đó, giao dịch sẽ được thêm vào blockchain Ethereum.
Với ZK EVM, thông tin về các tài khoản, số dư và lịch sử giao dịch của người dùng sẽ được bảo vệ và giữ riêng tư. Các giao dịch sẽ được thực hiện mà không tiết lộ bất kỳ thông tin nhạy cảm nào về các bên liên quan, tăng tính bảo mật và tính riêng tư cho các giao dịch trên blockchain Ethereum.
Phân loại zkEVM
Trong bài viết của Vitalik về cách phân loại zkEVM, ông đã đề cập đến 4 loại chính dựa trên khả năng tương thích của zkEVM, đó là:
- Fully-fledged ZkEVM: Là một phiên bản hoàn chỉnh của Ethereum Virtual Machine (EVM), sử dụng zero-knowledge proofs để bảo vệ tính riêng tư và bảo mật của các giao dịch. Điều này cho phép ZkEVM thực hiện mọi tính năng của EVM mà không tiết lộ thông tin nhạy cảm.
- ZkEVM extensions: Là một phiên bản của ZkEVM, được sử dụng để mở rộng khả năng tính toán và tính năng của ZkEVM.
- Zk-rollup-specific ZkEVM: Là một phiên bản của ZkEVM, được thiết kế đặc biệt cho các ứng dụng sử dụng công nghệ Zk-rollup, giúp tăng tốc độ xử lý giao dịch và giảm chi phí giao dịch.
- Zk-tube-specific ZkEVM: Là một phiên bản của ZkEVM, được thiết kế đặc biệt cho các ứng dụng sử dụng công nghệ Zk-tube, giúp tăng tính bảo mật và tính riêng tư của các giao dịch.
Ưu điểm:
- Bảo mật và riêng tư: zkEVM sử dụng zero-knowledge proofs để bảo vệ tính riêng tư và bảo mật của các giao dịch, giúp người dùng có thể thực hiện các giao dịch mà không cần tiết lộ bất kỳ thông tin nhạy cảm nào.
- Hiệu suất: zkEVM cung cấp tốc độ xử lý giao dịch nhanh hơn so với các phiên bản của EVM thông thường.
- Tính tương thích: zkEVM có thể tích hợp vào các nền tảng và ứng dụng blockchain hiện có, đồng thời cho phép các ứng dụng phát triển các tính năng mới mà không ảnh hưởng đến tính tương thích của nền tảng.
- Khả năng mở rộng: zkEVM có thể được mở rộng để xử lý một lượng lớn các giao dịch mà không làm giảm hiệu suất.
Nhược điểm:
- Phức tạp: zkEVM có tính phức tạp cao và yêu cầu nhiều kiến thức về các kỹ thuật mã hóa và zero-knowledge proofs.
- Tính tập trung: Một số phiên bản zkEVM có tính tập trung cao hơn so với các nền tảng và ứng dụng blockchain phi tập trung khác.
- Chi phí: Tính năng bảo mật và riêng tư của zkEVM đòi hỏi chi phí tính toán và mức độ phức tạp cao hơn, điều này có thể làm tăng chi phí giao dịch.
- Khả năng triển khai: zkEVM cần phải được triển khai một cách đúng đắn và thận trọng để tránh những lỗ hổng bảo mật và các vấn đề khác.
Các dự án zkEVM nổi bật
ZkSync: Là một nền tảng giải quyết tính toán ngoài chuỗi cho Ethereum, sử dụng zero-knowledge proofs để giải quyết tính toán ngoài chuỗi mà không cần phải ghi nhận tất cả các giao dịch trên chuỗi. ZkSync cung cấp tốc độ xử lý giao dịch cao hơn và chi phí thấp hơn so với Ethereum.
Aztec Protocol: Là một nền tảng mã hóa tài chính phi tập trung được xây dựng trên Ethereum, sử dụng zero-knowledge proofs để bảo vệ tính riêng tư và bảo mật của các giao dịch. Aztec Protocol cung cấp các tính năng bảo mật như mã hóa đường cong elip và hỗ trợ các token phi tập trung.
Loopring: Là một giao thức giao dịch phi tập trung trên Ethereum, sử dụng zero-knowledge proofs để giải quyết tính toán ngoài chuỗi mà không cần ghi nhận tất cả các giao dịch trên chuỗi. Loopring cung cấp tốc độ xử lý giao dịch nhanh và chi phí thấp hơn so với các giao thức phi tập trung khác.
Arbitrum: Là một nền tảng giải quyết tính toán ngoài chuỗi cho Ethereum, sử dụng zero-knowledge proofs để giải quyết tính toán ngoài chuỗi mà không cần ghi nhận tất cả các giao dịch trên chuỗi. Arbitrum cung cấp tốc độ xử lý giao dịch nhanh và chi phí thấp hơn so với Ethereum.
Optimism: Là một nền tảng giải quyết tính toán ngoài chuỗi cho Ethereum, sử dụng zero-knowledge proofs để giải quyết tính toán ngoài chuỗi mà không cần ghi nhận tất cả các giao dịch trên chuỗi. Optimism cung cấp tốc độ xử lý giao dịch nhanh và chi phí thấp hơn so với Ethereum.
Một số câu hỏi thường gặp
- zkEVM là gì?
- zkEVM là một hệ thống giải quyết tính toán ngoài chuỗi cho Ethereum, sử dụng zero-knowledge proofs để giải quyết tính toán ngoài chuỗi mà không cần phải ghi nhận tất cả các giao dịch trên chuỗi.
- Tại sao cần zkEVM?
- zkEVM giúp giải quyết vấn đề tăng trưởng mạng lưới Ethereum, giảm thiểu tình trạng tắc nghẽn mạng và tăng tốc độ xử lý giao dịch.
- Ứng dụng của zkEVM là gì?
- zkEVM có thể được sử dụng cho các ứng dụng tài chính phi tập trung, như giao dịch và tài khoản phi tập trung, và giúp cải thiện tính bảo mật và tốc độ xử lý giao dịch.
- zkEVM khác gì với các giao thức khác?
- zkEVM sử dụng zero-knowledge proofs để giải quyết tính toán ngoài chuỗi mà không cần phải ghi nhận tất cả các giao dịch trên chuỗi, giúp tăng tốc độ xử lý giao dịch và giảm chi phí so với các giao thức khác.
- Có những dự án nào sử dụng zkEVM?
- Các dự án sử dụng zkEVM bao gồm ZkSync, Aztec Protocol, Loopring, Arbitrum, Optimism, v.v.
- Tương lai của zkEVM là gì?
- zkEVM được xem là công nghệ quan trọng cho sự phát triển của Ethereum và được dự đoán sẽ tiếp tục phát triển trong tương lai, cải thiện tính bảo mật và tăng tốc độ xử lý giao dịch trên nền tảng Ethereum.
Tổng kết
- zkEVM là một công nghệ quan trọng cho sự phát triển của Ethereum, giúp giải quyết vấn đề tăng trưởng mạng lưới Ethereum, giảm thiểu tình trạng tắc nghẽn mạng và tăng tốc độ xử lý giao dịch.
- zkEVM sử dụng zero-knowledge proofs để giải quyết tính toán ngoài chuỗi mà không cần phải ghi nhận tất cả các giao dịch trên chuỗi, giúp tăng tốc độ xử lý giao dịch và giảm chi phí so với các giao thức khác.
- Các dự án sử dụng zkEVM bao gồm ZkSync, Aztec Protocol, Loopring, Arbitrum, Optimism, v.v.
Tham gia giao dịch cùng Saigontradecoin tại đây!
Đường link các sàn:
- Binance: Link đăng ký tài khoản Binance
- Huobi: Link đăng ký tài khoản Huobi
- Kucoin: Link đăng ký tài khoản Kucoin
- MEXC: Link đăng ký tài khoản MEXC
- OKX: Link đăng ký tài khoản OKX
- Bybit: Link đăng ký tài khoản Bybit
- Gate.io: Link đăng ký tài khoản Gate.io
- BingX: Link đăng ký tài khoản BingX