Giới thiệu về quỹ Andreessen Horowitz (hay a16z)
Andreessen Horowitz (hay a16z) là một quỹ đầu tư được thành lập từ năm 2009 bởi Marc Andreessen và Ben Horowitz. Đây là một quỹ đầu tư hoạt động ở Silicon Valley, California và tập trung đầu tư vào các startups công nghệ. Andreessen Horowitz đầu tư vào dự án trong các giai đoạn từ seed round tới các tận các stage Series A, B, C,… a16z đã đầu tư nhiều tỉ đô vào nhiều dự án và vào các quỹ khác nhau trong suốt thời gian 13 năm hoạt động.
Vừa mới đây, a16z đã xuất bản báo cáo đầu tiên về nội dung cũng như các xu hướng trong ngành công nghiệp tiền điện tử, được chia sẻ thông góc nhìn cũng như số liệu thu thập được của họ và báo cáo này sẽ có kế hoạch được xuất bản hàng năm trong tương lai. Báo cáo này sẽ dành cho bất kỳ ai muốn hiểu sự phát triển của internet và vị trí của chúng ta đang ở đâu trên hành trình hướng tới một giải pháp thay thế phi tập trung, do cộng đồng sở hữu và hoạt động thay thế cho các nền tảng công nghệ tập trung của web2. Dưới đây là bản lược dịch của mình về những điểm nổi bậc trong báo cáo, mọi người cùng tham khảo nhé.
Chúng ta đang ở giữa chu kỳ “price-innovation” lần thứ tư
Bất cứ thị trường nào cũng sẽ có các giai đoạn thay đổi trong một chu kỳ lớn và tiền điện tử cũng không ngoại lệ. Bốn giai đoạn của một chu kì thị trường bao gồm: giai đoạn tích lũy (accumulation), giai đoạn tăng giá ( uptrend hoặc markup), gia đoạn phân phối ( distribution) và giai đoạn giảm giá (downtrend hoặc markdown). Chúng ta thường so sánh các giai đoạn thị trường giống như 4 mùa trong năm: Xuân, Hạ, Thu, Đông, ví von như giai đoạn mùa hè sẽ nhường chỗ cho cái lạnh của mùa đông và mùa đông tan trong cái nóng của mùa hè. Những tiến bộ của các nhà xây dựng (builders) trong những ngày đen tối của mùa đông sẽ kích hoạt lại sự lạc quan của thị trường.
Qua ví dụ trên cùng với sự suy thoái của thị trường trong thời điểm gần đây, chúng ta có thể đang bước vào một giai đoạn tương tự như vậy ở thời điểm hiện tại.
Mặc dù tiền điện tử ngày càng có mức độ biến động lớn và chu kỳ có vẻ hỗn loạn nhưng nó vẫn có một trật tự cơ bản. Cụ thể, nó có các giai đoạn như (1) giá Bitcoin và các tài sản tiền điện tử khác tăng lên, (2) tạo sự quan tâm mới đến từ truyền thông xã hội, 3) dẫn đến nhiều người tham gia hơn, đóng góp ý tưởng mới và code, 4) thu hút nhiều dự án và công ty starups được tạo ra, 5) xuất hiện các sản phẩm truyền cảm hứng cho nhiều người hơn, cuối cùng đạt đến đỉnh cao trong chu kỳ tiếp theo.
Theo số liệu trên, chúng ta có thể thấy có sự tăng trưởng rõ rệt của thị trường tiền điện tử với nhiều yếu tố như vốn hoá, hoạt động của các nhà phát triển, nhiều dự án mới ra đời cũng như mức độ sôi nổi đến từ các kênh truyền thông xã hội.
web3 tốt hơn rất nhiều cho người sáng tạo so với web2
Phí giao dịch trên các marketplaces (take-rates) của những gã khổng lồ web2 là rất lớn trong khi các nền tảng web3 cung cấp các điều khoản kinh tế công bằng hơn. Cụ thể như take-rates 100% của Meta trên Facebook và Instagram so với mức rất thấp 2.5% của OpenSea trên thị trường NFT. Như Nghị sĩ Hoa Kỳ Ritchie Torres đã nêu ra trong một tạp chí gần đây, “Có một điều gì đó sai trái sâu sắc với nền kinh tế của chúng ta khi các Big Tech có tỷ lệ take-rates cao hơn cả mafia”.
Trong năm 2021, doanh số bán hàng chính của NFT trên Ethereum (ERC-721 và ERC-1155), cộng với tiền bản quyền trả cho người sáng tạo (creators) từ doanh số thứ cấp trên OpenSea với tổng cộng 3.9 tỷ đô la. Con số này lớn gấp 4 lần so với 1 tỷ đô la – chưa đến 1% doanh thu – mà Meta sẽ dành cho những người sáng tạo trong năm 2022.
Khi chúng ta xem xét có thêm bao nhiêu người dùng web2 so với web3: a16z đã thống kê được 22,400 web3 creator (dựa trên số lượng bộ sưu tập NFT) so với gần 3 tỷ người dùng đăng nội dung trên nền tảng Meta. Spotify và YouTube trả nhiều tiền hơn cho creators với con số lần lượt là 7 tỷ đô la/11 triệu nghệ sĩ và 15 tỷ đô la/37 triệu kênh. Số tiền mà web3 đã trả cho mỗi creator là $174,000, con số lớn hơn rất nhiều so với Meta là $0.1/users, Spotify trả $63/nghệ sĩ và YouTube trả $2.47/channel. Số liệu cho thấy có rất nhiều cơ hội kiếm tiền đến từ không gian Web3 dành cho các nhà creators.
Tiền điện tử đang có tác động trong thế giới thực
Số liệu về các khoản thanh toán cho những người sáng tạo ở trên cũng chỉ là một trong nhiều ví dụ về lợi ích cũng như tiềm năng của tiền điện tử.
Xem xét hệ thống tài chính với hơn 1,7 tỷ người không có tài khoản ngân hàng, theo số liệu từ Ngân hàng Thế giới. Nhu cầu về tài chính phi tập trung DeFi và đồng đô la kỹ thuật số, đã tăng đáng kể trong vài năm qua, ngay cả sau khi tính đến thời kỳ suy thoái gần đây. Đối với lượng dân số không được phục vụ và không có tài khoản ngân hàng – 1 tỷ người trong số họ có điện thoại di động và tiền điện tử sẽ cung cấp cách tiếp cận tài chính đối với nhóm người này. Cụ thể như dự án Goldfinch đang mở rộng khả năng tiếp cận vốn mà nếu không sẽ không có ở các thị trường mới nổi.
Tổng tài sản đang có trên các giao thức DeFi được xếp hạng thứ 31 nếu so sánh với giá trị tài sản đang nắm giữ bởi các ngân hàng lớn trên thế giới.
Crypto cũng đang giải quyết nhiều khía cạnh khác như dự án Flowcarbon đang cải tiến các khoản tín chỉ carbon bằng cách làm cho các đơn vị tài khoản ngày càng quan trọng này trở nên minh bạch và có thể truy nguyên trên blockchain. Helium, một mạng wireless network cấp cơ sở, đang đặt ra thách thức phi tập trung, hợp pháp đầu tiên đối với những gã khổng lồ viễn thông cố thủ. Và Spruce đang cho phép mọi người kiểm soát danh tính của chính họ, thay vì nhường quyền đó cho các bên trung gian như Google và Meta, những người kiếm lợi từ thông tin của người dùng thông qua các mô hình kinh doanh khai thác dữ liệu của họ.
*Tín chỉ các-bon (tiếng Anh: Carbon Credit) được thiết lập như một cơ chế định hướng thị trường để làm giảm lượng khí thải các-bon trên toàn thế giới. Các quốc gia hoặc doanh nghiệp có thể mua bán tín chỉ các-bon để thu tiền hoặc tránh bị phạt.
Các tổ chức tự trị phi tập trung hay còn gọi là DAO đang hướng tới mô hình dành cho những người không quen biết lẫn nhau có thể phối hợp và hợp tác kinh tế để cùng nhau đạt được mục tiêu. Các NFT cấp cho mọi người quyền sở hữu ảo đối với ảnh profile, tác phẩm nghệ thuật, âm nhạc, vật phẩm trong game, thẻ ra vào, đất trong thế giới ảo và các hàng hóa kỹ thuật số khác. Tiền điện tử không chỉ là một sự đổi mới tài chính – nó còn là một xã hội, văn hóa và công nghệ. Đây cũng chỉ một phần nhỏ trong tiềm năng vô cùng lớn của NFT nói riêng hay DAO nói chung trong thị trường tiền điện tử.
Ethereum là người dẫn đầu rõ ràng, nhưng cũng đang đối mặt với sự cạnh tranh lớn
Ethereum vẫn đang là kẻ dẫn đầu trong không gian web3 nhưng hiện tại vẫn có rất nhiều blockchain khác với tham vọng lớn nhằm thống lĩnh thị trường như Solana, Polygon, BNB Chain, Avalanche và Fantom,… và họ đang tìm kiếm sự thành công tương tự.
Theo thống kê của a16z, Ethereum là nơi thu hút được nhiều nhà phát triển nhất, với gần 4.000 dev hoạt động hàng tháng. Theo sau đó là Solana (với gần 1000) và Bitcoin (khoảng 500). Có vẻ đây là một trong những lý do giải thích tại sao người dùng của nó sẵn sàng trả hơn 15 triệu đô la phí trung bình mỗi ngày chỉ để sử dụng blockchain.
Đọc thêm: Báo cáo dữ liệu hoạt động của Develop er (Dev) năm 2021
Sự phổ biến của Ethereum cũng là một con dao hai lưỡi. Bởi vì Ethereum đã được đánh giá cao trong lịch sử về tính phi tập trung so với sự mở rộng quy mô (scaling), các blockchain khác đã có thể xâm nhập và thu hút người dùng với những hứa hẹn về hiệu suất tốt hơn và phí thấp hơn.
Ngoài những thách thức của blockchain, chúng ta cũng đang chứng kiến sự tiến bộ đáng kinh ngạc với khả năng tương tác (interoperability), cho phép mọi người “bridge” tài sản từ blockchain này sang blockchain khác, cũng như các giải pháp mở rộng layer 2 như optimistic rollups and zero-knowledge rollups,… tránh tắc nghẽn mạng, giảm chi phí sử dụng, mở rộng không gian khối sẵn có.
Blockchains là sản phẩm nổi bật của làn sóng điện toán mới, giống như PC và broadband trong những năm 90 và 2000, cũng như điện thoại di động trong thập kỷ trước, sẽ có rất nhiều chỗ cho sự đổi mới và phát triển trong không gian đầy tiềm năng này.
Mọi thứ vẫn còn rất sớm
Mặc dù rất khó để biết chính xác số lượng người dùng web3, nhưng chúng ta có thể suy luận về quy mô. a16z ước tính có khoảng từ 7 triệu đến 50 triệu người dùng Ethereum đang hoạt động hiện nay, dựa trên nhiều nguồn dữ liệu on-chain khác nhau. Nếu so sánh với Internet thương mại thời kỳ sơ kha sơ khai, thị trường tiền điện tử đang vào khoảng năm 1995 trong giai đoạn phát triển. Internet đạt 1 tỷ người dùng vào năm 2005 – một cách tình cờ, đúng vào thời điểm web2 bắt đầu hình thành trong bối cảnh sự thành lập của những gã khổng lồ như Facebook và YouTube.
Một lần nữa, mặc dù rất khó ước tính, nhưng theo các cơ sở dữ liệu ở thời điểm hiện tại, nếu các đường xu hướng tiếp tục đi theo như mô tả ở hình trên thì web3 có thể đạt mốc 1 tỷ người dùng trong năm 2031. Chúng ta chỉ mới bắt đầu, còn nhiều việc phải làm, hãy cùng tiếp tục xây dựng.
Trên đây là những thông tin nổi bậc trong báo cáo 2022 State of Crypto Report của a16z, để biết thêm chi tiết, mọi người có thể tham khảo tại đây.
