Giải ngố về Tokenomics

Cùng tìm hiểu về Tokenomics – lĩnh vực tìm hiểu đặc điểm về cung và cầu của tiền điện tử.

Giải nghĩa về Tokenomics

Tokenomics — lĩnh vực tìm hiểu về các đặc điểm của lượng cung và cầu của tiền điện tử.

Trong nền kinh tế truyền thống, các nhà kinh tế giám sát việc phát hành một loại tiền tệ bằng cách sử dụng dữ liệu cung ứng tiền chính thức. Các con số mà họ báo cáo thường được gọi là M1, M2 và – tùy thuộc vào quốc gia – là M3 hoặc M4. Tìm hiểu sâu về bốn loại M này sẽ khiến ta hơi đi lạc đề nên chỉ cần biết rằng M1 là phép đo dành cho lượng tiền “thanh khoản nhất”, M2 là ít thanh khoản hơn, v.v. Những con số này giúp cho phép minh bạch hóa và giám sát các khía cạnh khác nhau của việc cung cấp một loại tiền tệ.

Những con số này rất quan trọng vì trong suốt lịch sử, các vị vua, nữ hoàng và chính phủ đã có thói quen tạo ra thêm tiền để bổ sung cho đất nước của họ. Nó chỉ ra rằng việc điều hành một đất nước hoặc thực hiện chiến tranh có thể rất tốn kém, và không phải lúc nào cũng dễ dàng để tăng doanh thu hoặc cân bằng ngân sách. Điều đó có nghĩa là việc tạo ra nhiều tiền tệ hơn đơn thuần chỉ để phục vụ lợi ích về mặt chính trị.

Trong thế giới hiện đại, những thứ như cứu trợ ngân hàng và ứng phó với đại dịch đã yêu cầu các chính phủ trên khắp thế giới phải tạo ra một lượng lớn tiền tệ thật nhanh chóng.

Trong khi các chính phủ giám sát quá trình này, việc tạo ra lượng tiền tệ bổ sung có thể gây ra sự sụt giảm giá trị của số tiền hiện có một cách chậm chạp, hoặc đôi khi nhanh chóng. Chúng ta gọi sự giảm này là “lạm phát” và nó có thể nhìn thấy rõ nhất khi giá của những thứ chúng ta mua tăng lên hàng năm.

Ngược lại với quy trình này, tiền điện tử và token được xây dựng trên blockchain có lịch trình phát hành được đặt trước, và hoàn thoàn dựa trên thuật toán. Điều này có nghĩa là chúng ta có thể dự đoán khá chính xác số lượng tiền sẽ được tạo ra vào một thời điểm nhất định. Mặc dù hầu hết các loại tiền điện tử có thể thay đổi lịch trình phát hành này, nhưng thông thường nó sẽ yêu cầu sự đồng ý của nhiều người và rất khó thực hiện. Điều này mang lại sự thoải mái và an toàn nhất định cho chủ sở hữu, bởi vì họ biết tài sản của họ sẽ được tạo ra ở mức độ nào theo cách dễ dự đoán hơn nhiều so với cách chính phủ tạo ra tiền.

‍Tổng lượng cung Bitcoin là gì?

Tức là lượng Bitcoin được tạo và đưa ra thị trường, với tổng cộng sẽ chỉ có 21 triệu Bitcoin được tạo ra. Toàn bộ quá trình tạo sẽ kết thúc vào khoảng năm 2140. Cho đến lúc đó, số lượng tiền mới được tạo ra thông qua quá trình khai thác sẽ giảm một nửa cứ khoảng bốn năm một lần. Điều này được gọi là Bitcoin halving – Bitcoin giảm nửa, và được thiết kế để tạo ra cái mà các nhà kinh tế gọi là sự khan hiếm, do đó tạo ra áp lực tăng giá.

Mặc dù 21 triệu coin có vẻ là một con số rất lớn, nhưng khi so sánh với khoảng 8 tỷ người trên trái đất, thì rõ ràng nó rất nhỏ bé. Chính sự mất cân bằng này đã khiến nhiều người so sánh Bitcoin với vàng và coi nó như một loại tiền “cứng”.

Là loại tiền điện tử đầu tiên được tạo ra, quá trình phát hành và cách thức của Bitcoin đã tạo kim chỉ nam cho những dự án khác. Ví dụ: Bitcoin Cash, Bitcoin SV và Zcash cũng có giới hạn cứng là 21 triệu đồng coin. Những đồng tiền khác, chẳng hạn như Litecoin, sử dụng cùng một khuôn khổ nhưng có số lượng cung lớn hơn.

‍‍Tuy nhiên, có những đồng tiền có lịch trình phát hành rất khác nhau. Ví dụ: cả Dogecoin và Grin đều có cơ chế tạo block giống nhau là các block được tạo mới vĩnh viễn, nên chúng có vô hạn nguồn cung. Những người sáng lập Grin hy vọng rằng tính năng này sẽ giúp dễ dàng duy trì mức giá ổn định hơn và do đó trở thành một loại tiền tệ dễ sử dụng hơn. Sẽ mất nhiều năm để hiểu liệu điều này có thực sự xảy ra hay không.

Kết hợp 2 đặc tính kể trên, nhiều dự án tiền điện tử, với phần lớn chạy trên blockchain Ethereum, cũng sẽ có lượng cung tiền tối đa nhưng sẽ để ở mức lớn. Ví dụ, Tron có tổng nguồn cung bị giới hạn ở mức hơn 100 tỷ.

Có những dự án mà cho phép lượng coin hoặc token cung cấp ra sẽ bị giảm đi. Vài dự án thực hiện điều đó bằng cách tạo ra các quy tắc để đốt coin hoặc token nhằm làm giảm nguồn cung – có nghĩa là chúng sẽ được chuyển vào một ví mà không thể lấy lại được – vào những khoảng thời gian đã định. Việc đốt tiền thường liên quan đến phí vận hành, do đó, tài sản càng được sử dụng nhiều, thì token của nó bị đốt càng nhanh.

Tại sao Tokenomics lại quan trọng trong việc đầu tư vào tiền điện tử?

Trong cuốn sách đầu tư nổi tiếng Margin of Safety của mình, huyền thoại đầu tư Seth Klarman nói rằng, “trong ngắn hạn yếu tố cung và cầu sẽ quyết định giá thị trường”. Nếu chúng ta tin rằng điều đó là đúng và nó áp dụng cho các loại tiền điện tử sử dụng công nghệ blockchain cũng như thị trường chứng khoán, thì việc hiểu các yếu tố sẽ tác động đến cung hoặc cầu là điều quan trọng đối với cả các nhà đầu cơ lẫn nhà đầu tư.

Trong trường hợp đó, có một số yếu tố cần xem xét. Có lẽ yếu tố quan trọng nhất là hiểu được tiền tệ kỹ thuật số được sử dụng như thế nào. Liệu có mối liên hệ giữa lưu lượng sử dụng nền tảng hoặc dịch vụ đang được phát triển với tài sản tiền điện tử đó không? Nếu có, rất có thể dịch vụ đang phát triển đó sẽ đòi hỏi phải có tài sản tiền điện tử đó, dẫn đến việc giá của đồng tiền đó sẽ tăng. Nếu không thì cần tìm hiểu xem đồng token đó sẽ đóng vai trò gì khác?

‍Những câu hỏi khác cần xem xét bao gồm: 

  • Có bao nhiêu đồng coin hoặc token hiện đang tồn tại?
  • Có bao nhiêu coin hoặc token sẽ được tạo trong tương lai và khi nào chúng được tạo ra?
  • Ai sở hữu số coin hoặc token đó? Liệu sẽ có một lượng coin bổ sung được các nhà phát triển dự án tung ra trong tương lai không?
  • Có bất kỳ thông tin nào cho thấy rằng một số lượng lớn coin hoặc token đã bị mất, bị đốt cháy, bị xóa hoặc bằng cách nào đó không sử dụng được không?

Tokenomics rất hữu ích trong việc giúp nhà đầu tư hiểu được giá trị của một tài sản trong tương lai. Ví dụ: nhiều người mới làm quen với tiền điện tử sẽ nghĩ đại loại như “Nếu đồng tiền này trở nên có giá trị như Bitcoin, thì một ngày nào đó…” trong khi thực tế thì điều đó có thể không bao giờ xảy ra. Ví dụ như 2 đồng Bitcoin Cash và Tron. Bitcoin Cash có tổng nguồn cung tương tự như Bitcoin, vì vậy cũng có thể suy nghĩ được rằng việc đồng tiền này có thể sẽ trở nên có giá trị như đồng tiền kia là cũng có cơ sở. Tuy nhiên, với hơn 100 tỷ Tron hiện có, khi một đồng tiền được định giá hàng nghìn đô la thì Tron sẽ trở thành doanh nghiệp có giá trị nhất trong lịch sử thế giới – khả năng điều đó xảy ra là bao nhiêu?

Mặc dù những câu hỏi này dường như yêu cầu những câu trả lời phức tạp, nhưng chúng sẽ cung cấp thêm một cách để đánh giá các dự án tiền điện tử và xem liệu dự án này trong tương lai có hơn được dự án khác hay không.

Nguồn: coinmarketcap

Hãy tham gia các nhóm công đồng của chúng tôi tại:

Bài viết mới nhất

Hashcash là gì?

Hashcash là một phương pháp chống spam và tấn công mạng được sử dụng trong hệ thống email và các ứng dụng truyền thông...

Crypto bubble – Bong bóng tiền điện tử là gì?

Trong thế giới tiền điện tử, "bong bóng tiền điện tử" đề cập đến một tình trạng khi giá của một loại tiền điện...

Enjin Coin là gì?

Enjin Coin (ENJ) là một đồng tiền điện tử được phát triển trên nền tảng blockchain Ethereum. Đồng tiền này được tạo ra bởi...

IOTX là gì?

IOTX là viết tắt của IoTeX, là một nền tảng blockchain phân tán và cũng là tên của đồng tiền mã hóa được sử...