Vitalik Buterin, người đồng sáng lập Ethereum, đã gọi sự tập trung hóa trong staking là “một trong những rủi ro lớn nhất” đối với mạng lưới Ethereum. Trong một bài viết gần đây, ông đã phác thảo những phương pháp khả thi mà cộng đồng có thể thực hiện để giảm thiểu vấn đề này, như một phần của bản nâng cấp “Scourge” đang được lên kế hoạch.
Tầm Quan Trọng Của Bản Nâng Cấp “Scourge”
Buterin nhấn mạnh rằng sự tập trung hóa proof-of-stake là một vấn đề nghiêm trọng và đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm xây dựng khối và cung cấp vốn staking, giảm thiểu các rủi ro liên quan. Ông đã đề cập đến các nâng cấp “Merge” và “Surge” trong các bài viết trước, đặt mục tiêu đạt được 100.000 giao dịch mỗi giây trên các mạng Layer 1 và Layer 2 của blockchain.
Rủi Ro Từ MEV Trong Xây Dựng Khối
Trong bài viết mới nhất, Buterin cảnh báo về sự tập trung hóa do áp lực kinh tế, đặc biệt liên quan đến MEV (giá trị có thể trích xuất tối đa). Ông chỉ ra rằng hiện tại “hai tác giả đang chọn nội dung của khoảng 88% các khối Ethereum,” điều này gia tăng rủi ro kiểm duyệt, có thể dẫn đến việc giao dịch bị trì hoãn và gây khó khăn cho các hoạt động thanh lý hoặc hoán đổi token nhạy cảm.
Một giải pháp tiềm năng là sử dụng mempool được mã hóa, giúp khó khăn hơn cho các người đề xuất khối trong việc kiểm duyệt giao dịch. Buterin thừa nhận rằng cần phát triển một thiết kế “vừa vững chắc vừa hợp lý đơn giản.”
Các Phương Pháp Chống MEV
Buterin đã xác định một “nỗi băn khoăn cốt lõi” liên quan đến các phương pháp chống MEV: “Bất kỳ quyền lực có ý nghĩa nào vẫn nằm trong tay các staker, đều có thể trở thành ‘liên quan đến MEV.'” Điều này dẫn đến sự đánh đổi giữa quyền chọn giao dịch và giá trị mà các staker có thể trích xuất.
Ông đề xuất hai phương pháp với các đánh đổi khác nhau:
- Danh sách bao gồm: Các staker đề xuất danh sách giao dịch mà các nhà xây dựng phải đưa vào khối tiếp theo.
- Nhiều người đề xuất đồng thời: Chia sẻ quá trình sản xuất khối giữa nhiều tác nhân.
Một chiến lược bảo thủ có thể là cách tiếp cận “chờ xem,” nơi quyền lực của các staker được hạn chế và hầu hết quyền lực được đấu giá, sau đó từ từ tăng cường quyền lực của các staker.
Cung Cấp Vốn Staking
Buterin cho biết hiện tại 30% nguồn cung Ethereum đang được staking, con số này đủ để bảo vệ mạng lưới khỏi các cuộc tấn công 51%. Tuy nhiên, nếu tỷ lệ này gần đạt 100%, một số rủi ro có thể phát sinh, như sự suy yếu của tác động cắt giảm (slashing) và phát hành không cần thiết khoảng một triệu ether mỗi năm.
Để giải quyết vấn đề này, ông đề xuất hai phương pháp:
- Giới hạn số ether mà người dùng có thể stake.
- Triển khai staking hai cấp: Chia ether thành phần có thể bị cắt giảm và không thể bị cắt giảm.
Buterin cũng phác thảo các giải pháp cấp ứng dụng, từ phát triển phần cứng staking chuyên biệt đến việc thưởng cho các staker độc lập thông qua airdrop và giảm MEV thông qua thiết kế ứng dụng tinh vi. Ông kết luận rằng “Ethereum không chỉ là một L1, mà là một hệ sinh thái.”